Kandangan                 Kandangan                ZO-Borneo

 

                                                                                                                                                                         17-4-2013

Japans kamp

 

Ligging

Kandangan lag hemelsbreed ongeveer 100 km ten noord-oosten van Bandjermasin. Hier waren sinds begin 1945 drie interneringskampen, een mannenkamp, een vrouwenkamp en een zendingskamp, allen bij elkaar gelegen op het terrein van een KNIL-kampement.

Het vrouwenkamp was ondergebracht in een groot houten kazernegebouw, een gebouw met drie zalen met een open galerij en een keukengebouw, alles omringd door een 4 meter hoge schutting. Het zendingskamp was ondergebracht in drie kleine houten woningen (ongeveer 100 meter zuidelijk van het vrouwen­kamp).

 

Kampcommandant

Hidano.

 

Transporten

datum

binnengekomen

uit

vertrokken

naar

aantal

per

transport

aantal

in

kamp

type

personen

 

MANNENKAMP

 

 

 

29-01-1945

Bandj: Ma-kamp

 

54 (1)

54

jo,ma

14-08-1945

 

Poer: Ma-kamp

54

0

jo,ma

 

VROUWENKAMP

 

 

 

10-02-1945

Bandj: Vr-kamp

 

113 (2)

113

vr,ki

15-08-1945

 

 

 

113

vr,ki

14-09-45 (3)

Poer: Ma-kamp

 

54

167

ma,vr,ki

25-09-45 (3)

 

Bandj: RAPWI-kamp

167

0

ma,vr,ki

 

ZENDINGSKAMP

 

 

 

18-02-1945

Bandj: Zen-kamp

 

21

21

zd

25-09-45 (3)

 

Bandj: RAPWI-kamp

21

0

zd

ki=kinderen, ma=mannen, vr=vrouwen, zd=zendelingen

Bandj=Bandjermasin, Poer=Poeroektjaoe

Ma-kamp=mannenkamp, Vr-kamp=vrouwenkamp, Zen-kamp=Zendingskamp

(1) 2 jongens en 52 mannen

(2) 68 vrouwen en 45 kinderen (volgens Waterford 160 personen)

(3) volgens von Stietz veel later: “wij verbleven nog ongeveer 3 maanden in Poeroektjaoe”

 

Toestand

Er viel veel regen.

Medische zorg

Er waren geen medicijnen, er waren geen dokters.

Capitulatie

Op 31-08-1945 werd de capitulatie van Japan bekend gemaakt; ook kwam het bericht dat vele mannen op 23-12-1943 door de Japanners waren terechtgesteld (gouverneur Haga en zijn medewerkers bij het onklaar maken van de olie-installaties).

Gezondheid

Het stilstaande regenwater veroorzaakte veel malaria. De mannen uit Poeroektjaoe (aankomst 14-09-1945) waren mager, ziek en vol zweren.

Veiligheid

Koelies groeven op een gegeven moment een loopgraaf en bouwden stellingen er omheen. Men vroeg zich af: een loopgraaf? een massagraf? Amerikaanse vliegtuigen vlogen laag over het kamp, er waren gevechten aan de kust (kon men horen), er was geen aanvoer van voedsel meer. Er ontstond angst, men verbleef uren in de “schuilkelder”.

Evacuatie

De tocht van Kandangan naar Bandjermasin vond plaats met amfibie-voertuigen (onder leiding van Australiërs).

 

Literatuur

Beekhuis, H. e.a. – Geïllustreerde Atlas van de Bersiapkampen in Nederlands-Indië 1945-1947, 2009, pg 225

Dulm, J. van e.a. – Atlas Japanse kampen, Deel 1, 2000, pg 193; Deel 2, 20002, pg 163

Pisuisse, Jenny – Dubbelbeeld: twee vrouwen in oorlogstijd in Nederland en Nederlands-Indië, 1985, pg 164-168

Stietz, R. von en J.L.Heij – Kind van 52 vaders, 1990, pg 91

Waterford, Van – Prisoners of the Japanese in World War II, 1994, pg 328

 

Voor informatie over de periode van de Japanse bezetting

zie www.japanseburgerkampen.nl

 

 

Index          Borneo-kampen