Soerakarta Karangpandan M-Java
Andere benamingen
Tawangmangoe, Hotel Lustoord
Ligging
De plaats Karangpandan lag ongeveer 30 km ten
oosten van Soerakarta, op 400 m hoogte aan de voet van de vulkaan Lawoe. Het
had een prachtig uitzicht op de vlakte van Soerakarta.
Het republikeins kamp was ondergebracht in het
hoofdgebouw van het voormalige hotel van de Mangkoenagaran (één van de vorsten
van Solo) nabij Tawangmangoe. Er waren 17 kamers beschikbaar voor de
geïnterneerden.
Kampcommandant
republikeins kamp: Siswo, Soerono; later Darjo,
Maswo, Parso
Kampleiding
republikeins kamp: Hr C.W. de Kater, Hr W.Merghart
(03.02.46)
Transporten
|
datum |
binnengekomen uit |
vertrokken naar |
aantal per transport |
aantal in kamp |
type personen |
|
|
OPVANGKAMP |
|
|
|
|
|
|
Ambarawa (2) |
|
68 |
68 |
zk |
|
|
|
|
68 |
0 |
zk |
|
|
REPUBL.
KAMP |
|
|
|
|
|
xx.11.45 (4) |
Srk: Kempetai-gebouw |
|
190 |
190 |
jo,ma |
|
07.11.45 |
Sragen: Kleine
Gevangenis |
|
60 |
250 (5) |
jo,ma |
|
xx.01.46 |
|
Srk: Koesoemojoedan |
|
|
jo,ma (6) |
|
03.02.46
(7) |
|
|
|
227 |
jo,ma (8) |
|
xx.xx.xx (9) |
|
Evacuatie (10) |
|
|
jo,ma |
Afkortingen/Noten
jo=jongens (boven 14 jaar), ma=mannen, zk=ernstig
zieken en hun familieleden
Srk=Soerakarta
(1) volgens Prof. Groen, pg 103 (sommige bronnen
vermelden een andere datum)
(2) uit diverse Ambarawa/Banjoebiroe-kampen,
transport met vrachtauto’s met Brits-Ind. soldaten (Gurkhas)
(3) terug naar “geallieerd gebied” in verband met
dreigende situatie
(4) gedurende de periode november-december 1945
(5) volgens Heycop 300
(6) allen APWI’s
(7) datum van het visitatiebezoek van het IRK
(8) behalve één totok en één Ambonees allen
Indo-Europeanen
(9) mogelijk in meerdere transporten, uiterlijk
30.05.47
(10) via het kamp Koesoemojoedan in Soerakarta
Omstandigheden (opvangkamp)
De
bedoeling van dit ziekentransport uit de omgeving van Ambarawa (onder leiding
van de Engelsen) was, dat deze zieken in een rustige en koelere omgeving
enigszins zouden kunnen herstellen van de ervaringen in de Japanse kampen.
Waarschijnlijk ging het hoofdzakelijk om vrouwen en kinderen uit de
vrouwenkampen (vergelijkbaar met de ziekentransporten naar Magelang en
Wonosobo).
Half
oktober werd ook in Soerakarta de toestand politiek en militair onduidelijk; na
enige weken besloten de Engelsen te proberen de zieken naar de regio Semarang
terug te brengen, maar aanvankelijk weigerden de plaatselijke autoriteiten de
zieken te laten vertrekken. Pas na intensieve onderhandelingen tussen de
Engelsen en de republikeinen met hulp van de Rode Kruis-autoriteiten in
Soerakarta werd toestemming verleend om de zieken terug te brengen naar
Semarang.
Omstandigheden (republikeins kamp)
voeding -
200 g beras pppd, 250 g groente pppd, zelf koken, zelf brandhout halen uit het
bos
- geen ontbijt; IRK zorgt voor enig voedsel en
geld; soms bezoek aan pasar toegestaan
wonen -
sommigen sliepen op matrassen, anderen op kokosmatten
- sommigen hadden dekens, sommigen hadden klamboes
- elektriciteit soms dagen lang niet aanwezig
(dieselaggregaat defect, geen brandstof)
water water
soms dagen lang niet aanwezig (pomp defect, geen brandstof aanwezig)
medische zorg - geen
dokter aanwezig, geneeskundige behandeling slecht, geen ziekenzaal
- na IRK-inspectie: extra medicijnen
- ernstig zieken naar Djebres (soms te voet dragen
op brancard)
bezoek pers in
maart 1946 kwam de internationale pers op bezoek: de geïnterneerden ontvingen
geld en sigaretten
hoog bezoek tegelijk
met het IRK bezochten president Soekarno en vice-president Hatta het kamp: zij
luisterden naar vele klachten, maar er trad naderhand weinig verbetering op
Literatuur (opvangkamp)
Groen, Prof. Dr. P.M.H. – Patience and bluff,
Mededelingen Sectie Mil. Gesch., deel 8, 1985, pg 103, 135
Wingcommander T.S.Tull – Report, NIOD, IC
007447 (pg 11 van het rapport)
Wingcommander T.S.Tull – Sitrep 29, Liddell
Hart Centre for Military Archives,
Literatuur (republikeins kamp)
Beekhuis, H. – Republikeinse kampen in
Nederlands-Indië, Deel 2.7, Soerakarta, 4e druk, 2001, pg 17
Bruggen, M.P. van et al. - Djokja en Solo, Beeld
van de Vorstensteden, 1998, pg 75
Bruggen, M.P. van - De geïnterneerde Europese en
Indo-Europese burgers ..., Doctoraalscriptie, 1994, pg 22-28
Heycop, J.C. van - Indonesische interneringskampen
(verslag), 12.12.46, NIOD, IC 047084
Huisingh, Herinneringen uit Japanse tijd, NIOD, IC
033211
IRK-rapport, 03.02.46,
NRK Landelijk Bureau, Blok Ned.Indië, Doos 2, Map 4, Nr 23 = NIOD, IC 054861
Merghart, W. - Algemeen verslag, 26 .06.46, NIOD,
IC 054825
Merghart, W. - Behandeling van geïnterneerden,
26.06.46, NIOD, IC 054824
Merghart, W. - Aanvullend verslag, 12.07.46, NIOD,
IC 054828
Merghart, W. - Verslag inzake de politieke
situatie in Soerakarta ..., 05.07.46, NIOD, IC 054822
NEFIS-rapport, 16.02.46, BuZa, NEFIS-document 2164
(227 mannen)
Foto’s/Tekeningen:
Bruggen, M.P. van et al. - Djokja en Solo, Beeld van
de Vorstensteden, 1998, pg 74, 175