Modjokerto                 Soemobito                        O-Java

 

                                                                                                                                                                      1-12-2011

Andere benaming

Somobito

 

Ligging

De plaats Soemobito lag ongeveer 10 km ten zuid-westen van Modjokerto aan de spoorlijn naar Djombang. De suikerfabriek Soemobito, iets ten noorden van de plaats Soemobito, wordt vermeld zowel op de Kaart van ondernemingen (nummer 9), als op de kaart in de Autowegen-Atlas (nummer 11), als ook op de Topografische kaart (blad 53.41 D).

Het kamp was ondergebracht in 14 employé-woningen (ieder met 4 ŕ 5 kamers) voor de vrouwen en kin­deren. De mannen zaten in een aparte woning, het zogenaamde mannenhuis (eerst vlakbij de poort rechts, later achter op het terrein rechts). Van 30-11-1945 toto 23-1-1946 werden de mannen tijdelijk ondergebracht in een goedang aan de andere zijde van de fabriek.

 

Kampcommandant

Atmo Soediro

 

Kampleiding

Mw Koopman; per 10.04.46 Hr E.M.Mager

 

Transporten

datum

binnengekomen

uit

vertrokken

naar

aantal

per

transport

aantal

in

kamp

type

personen

12-10-45 (1)

Omgeving (2)

 

 

 

ma,vr,ki

xx-12-1945

Soerabaja (3)

 

 

 

ma,vr,ki (4)

xx-xx-1946

Modjo: Brangkal

 

 

 

vr,ki

xx-xx-1946

Djom: Tjeweng

 

 

 

vr,ki

01-06-46 (5)

 

 

 

2391 (6)

ma,vr,ki

xx-06-1946

 

Djom: Tjeweng

 

 

jo,ma

09-06-1946

 

Evacuatie (7)

 

 

ma,vr,ki

xx-06-1946

 

Evacuatie (8)

 

 

ma,vr,ki

14-09-1946

 

 

 

347

ma,vr,ki

xx-10-46 (9)

 

Evacuatie (10)

 

0

ma,vr,ki

jo=jongens (ouder dan 13 jaar), ki=kinderen, ma=mannen, vr=vrouwen

Djom=Djombang, Modjo=Modjokerto

(1) en volgende dagen en weken (en maanden?)

(2) Modjokerto, Djombang, Soerabaja

(3) lopend naar station Waroe, vervolgens per trein in (vieze, overvolle) goederenwagons (diverse transporten

met mensen naar drie verschillende kampen)

(4) o.a. afkomstig uit Darmo-wijk, o.a. Tjisedanestraat

(5) datum van het visitatiebezoek van het IRK

(6) 214 mannen, 1374 vrouwen, 803 kinderen (ca 200 Europeanen, rest Indo-Europeanen)

(6) en daarop volgende dagen in juni en juli 1946

(7) via diverse kampen, zoals Bengka, Dawoe, Djosčnan, Girimojo (alle in residentie Madioen); aankomst in

Batavia o.a. op 6, 10, 11, 17, 24 juni en op 1, 6, 8, 9, 10, 18 juli 1946

(8) per trein naar Solo, dan per vliegtuig naar Batavia of Semarang

(9) vele transporten in de periode oktober 1946 tot maart 1947 (exacte gegevens ontbreken)

(10) per trein naar Batavia (Kramat- of Minangkabau-kamp)

 

Omstandigheden

voeding                 2 kopjes rijst pppd, ’s avonds stukje tahoe; eerst centrale keuken, later zelf koken in achtertuin

wonen                   overvol; geen meubilair, slapen op matjes op de grond, geen elektrische lampen, olielampen

water                     soms wel, soms niet aanwezig

sanitair                  slecht: doorstroming sloot vaak zeer slecht

kleding                  slecht (alles geruild tegen eten)

recreatie                              geen spelen, radio, grammofoon of boeken; 2 jongens met gitaar en mondharmonica

medische zorg     ziekenkamer aanwezig, ernstig zieken naar ziekenhuis in Modjokerto

geestelijke zorg   in loods naast huis 15 op zondag erediensten (’s morgens katholiek, ’s middags protestant)

registratie             geen administratie aanwezig, evacuatie daardoor chaotisch

familiecontact     onderling contact tussen mannen en vrouwen dagelijks tot 18.00 uur toegestaan

sterfgevallen        01.06.46:  61 personen (in het kamp begraven); 14.10.46:   80 personen

 

Omstandigheden in goedang

wonen                   gloeiend heet onder zinken dak; zeer slecht water, zeer slechte latrines

 

Huidige situatie

De suikerfabriek is zwaar beschadigd, er zijn alleen nog ruďnes over.

 

Literatuur

Beekhuis, H. e.a. – Geďllustreerde Atlas van de Bersiapkampen 1945-1947, 2009, pg 188-189

Boogaard-Staneke, Joke – Kampverslag, Reünieboek Somobito, 2003

Boogaard-Staneke, Joke - 8 Herstel juli-december 1946, Moesson 26, nr 5 (1 okt. 1981), pg 20 (na het kamp)

Bouwman, Rob - Twee moeders, 2000, pg 141-160 (reis via Sidoardjo en Seloredjo naar Soemobito)

Bouwman, Rob – Bevrijd en niet bevrijd, Reünieboek Somobito, 2003

Broeshart, A.C. - Soerabaja, Beeld van een stad, 1994, pg 53

Cortenbach, A.Paul - Mickey achter prikkeldraad, 1955, pg 139-141

Cuny, A. – Persoonlijke mededeling

Everaars-Asjes, Mildred – Somobito, van suikerfabriek tot interneringskamp, Moesson 46/5, nov. 2001, pg 30

Everaars-Asjes, Mildred – De historie van Somobito, Reünieboek Somobito, 2003

Everaars-Asjes, Midred – Persoonlijke mededeling

Goldman, Joop - De Bersiap en de kunst van het overleven, Kawatberichten, Bersiap-special, juli 1998, pg 20

Hazekamp, Tineke in Jan Grootenhaar - Donkere regendruppels, 2002, pg 164 e.v.

Husman, W. - ODO-verklaring, 10.05.48, NIOD, IC 071013

IRK-rapport, NIOD, IC 055262, pg 5

IRK-rapport, 01.06.46, NRK Landelijk Bureau, Blok Nederlands Indië, Doos 2, Map 4, nr 56

IRK-rapport, 14.09.46, NRK Landelijk Bureau, Blok Nederlands Indië, Doos 2, Map 4, nr 80

Kopijn, Rob – Mijn kampverslag, Reünieboek Somobito, 2003

Leeuwen, A. van – Rapport, 07.11.46, NA, AS 4956, pg 32-37

Lijst van interneringskampen, NA, PGH 1419, pg 34 (04.06.46: 2248 ma,vr,ki)

Mager, E.M. - NEFIS-rapport 15.07.46, BuZa-archief 2212 ?

Meyer, H.R. - Persoonlijke mededeling

Meyer, H.R. – Verslag, Reünieboek Somobito, 2003

NEFIS-rapport, 13.03.46, NA, PGH 1419, pg 3a (300 vr,ki?)

NEFIS-weekrapport, 18.07.46, CAD, AA 11 (op 04.06.46 waren er 2248 ma,vr,ki)

Neijndorff, Frank - Achterom gekeken, 1995, pg 115-122

ODO-verklaring, NIOD, IC 071100 (naamlijst van 4 overledenen)

Oudkerk Pool, R.W. – Reünieboek Somobito, 2003

Rapport betreffende de kampen in de Residentie Soerabaja, 05.06.46, NIOD, IC 054888

Rapport, 14.10.46, NA, PGH 1419, pg 57 (mishandelingen, massagraf, confrontatie met omwonenden)

Soesman, Mw - Verslag van een interview, 26.06.46, NIOD, IC 025504

 

Foto’s/Tekeningen

Everaars-Asjes, Mildred – Persoonlijke mededeling

Oudkerk Pool, R.W. – Reünieboek, 2003

 

Naamlijsten

ODO-verklaring, 18.02.47, NIOD, IC 071100 (namen van 4 overleden personen)

Oudkerk Pool, R. – Reünieboek, 2003 (reünisten)

 

Plattegronden

Beekhuis, H. e.a. – Geďllustreerde Atlas van de Bersiapkampen 1945-1947, 2009, pg 189

Everaars-Asjes, Mildred – Persoonlijke mededeling

Oudkerk Pool, R.W. – Reünieboek, 2003

 

Contactadres

Ronald W. Oudkerk Pool (o.a. voor Reünieboek 2003):

Adres: Felixwei 58, 9051 KD Stiens, telefoon: 058.257.2518, email: r.oudkerkpool@chello.nl

 

Huidige situatie

De suikerfabriek is afgebroken, er zijn alleen nog ruďnes over; er zijn nog wel employé-woningen over­ge­bleven. Op het terrein zijn gebouwd een UGD en een Politiekazerne.

 

 

Plattegrond

 

 

Foto

 

 

Naamlijst

 

 

Index          Kampen in Oost-Java