Bandoeng                   15e Bataljon                      W-Java

 

                                                                                                7-3-2013

Japans kamp, Opvangkamp

 

Ligging

Dit kamp bevond zich in het noord-westelijk stadsdeel; het omvatte de gebouwen van de kazerne van het 15e Bataljon en 1e Depot Bataljon, begrensd door Van Oldenbarneveltstraat, Noorder Magazijnstraat, Kampe­ment­straat en Noorder Kampementstraat. Het was tijdens de Japanse bezetting eerst een krijgs­gevangen­kamp, vanaf 19-01-1944 een burger-mannenkamp.

Het kamp was ondergebracht in kazernecomplexen van het KNIL.

 

Kampbewaking

heiho’s, later vervolgens Japanse, Britse en Nederlandse militairen

 

Transporten

datum

binnengekomen

uit

vertrokken

naar

aantal

per

transport

aantal

in

kamp

type

personen

 23-08-1945

 

 

 

5500 (1)

jo,ma

 17-10-1945

 

 

 

3200 (2)

jo,ma

 xx-11-1945

Omgeving

 

1000 (3)

 

ma,vr,ki

 xx-11-1945

 

 

 

4000 (4)

ma,vr,ki

 30-01-1946

 

 

 

2300 (5)

ma,vr,ki

 xx-xx-1946

 

Evacuatie

 

0

ma,vr,ki

jo=jongens, ki=kinderen, ma=mannen, vr=vrouwen

(1) schatting op basis van diverse bronnen

(2) Schouten, pg 77

(3) begin november kwamen transporten uit Semarang in Bandoeng aan, Quack, pg 62-63

(4) Quack, pg 84

(5) Quack, pg 136

 

Recreatie

Onder leiding van enige Broeders van Oudenbosch werden de jongens in het jongenskamp opge­vangen

en beziggehouden met toneel- en muziekvoorstellingen.

 

Onderwijs

Dezelfde broeders verzorgden voor de jongens in het jongenskamp enig onderwijs.

 

Gebeurtenissen

09-08-1945  Er ontstonden geruchten over een atoombom.

13-08-1945  Er was een inspectie van de Kempetai; ook zieken moesten aantreden: opgewonden stemming.

15-08-1945  Was er een vrede gesloten? Geen officiële bekendmaking.

21-08-1945  De Japanners maakten officieel bekend, dat er vrede was.

22-08-1945  Hr Verheye (wijkkantoor jongenskamp) maakte einde van de oorlog bekend.

                       Heiho’s werden vervangen door Japanners; het eten werd iets beter; er werden naamlijsten aan­ge­legd.

23-08-1945  Een Japanner maakte de vrede bekend in de houtzagerij; voor het eerst werd het Wilhelmus gezon­gen; ook werden kerkdiensten gehouden.

24-08-1945  Er kwam veel eten beschikbaar; er werd een “Amusante avond” opgevoerd door L4 (een barak in het jongenskamp).

26-08-1945  Zondag:  kerkdienst met preek van Ds Enklaar; er was ook een orgel.

27-08-1945  Eerste berichten kwamen binnen uit de kampen van Tjimahi.

28-08-1945  De Indo-Europese mannen en jongens mochten het kamp uit gaan.

31-08-1945 Koninginnedag: indrukwekkende kerkdienst in de zagerij, redevoering over het Wilhelmus, muziek­band speelde vaderlandse liedjes, de vlag werd gehesen onder het zingen van het Wilhelmus. ’s Avonds cabaret-uitvoering op het terrein van de zagerij; de geplande wedstrijden werden afgelast in vanwege het ingetogen karakter van deze dag i.v.m. de overledenen.

01-09-1945  Er waren berichten over de vele krijgsgevangenen, die waren omgekomen in Thailand, Burma en Japan; over de langdurige gevolgen van de atoombom. Er kwamen vele briefkaarten uit Tjideng.

02-09-1945  Zondag: er was ’s ochtends weer een kerkdienst; veel mannen zijn gebolost (met bultzakken, kof­fers e.d.), sommigen kwamen ’s avonds terug, maar velen niet; alle Indo-Europeanen waren ver­dwenen.

03-09-1945  Velen gingen buiten het kamp wandelen (o.a. naar familie en kennissen).

04-09-1945  Een Nederlands vliegtuig gooide de eerste pamfletten uit boven Bandoeng.

05-09-1945  De kampleiding werd bang voor rampokkers: kamers dicht bij het gedek werden ontruimd, het gedek werd weer gesloten, de Japanner liet niemand meer door.

10-09-1945  Een Nederlands vliegtuig (Catalina-vliegboot) gooide pakketten (kisten) aan parachutes uit, met o.a. medi­cijnen.

 

Plattegrond

Dulm, J. van e.a. – Atlas Japanse Kampen, deel I, pg 117

 

Huidige situatie (2007)

De kazerne is nog steeds in gebruik (thans bataljon Siliwangi-divisie TNI)

 

Literatuur

Beekhuis, H. e.a. – Geïllustreerde Atlas van de Bersiapkampen in Nederlands-Indië 1945-1947, 2009, pg 74

Dulm, J. van e.a. – Atlas Japanse kampen, Deel I, 2000, pg 116-118, Deel II, 2002, pg 100

Lavaleije, Theo en Gerard Weijers – In naam van de Keizer, 1995, pg 15 (datumlijst)

Quack, R.B. – RAPWI-rapport Bandoeng, NIOD, IC 054.943 e.v., pg 43, 63, 84, 136

Schouten, C. – RAPWI-rapport, NIOD, pg 81-82

Westermann, Hein  in Lavaleije, Theo e.a. – In naam van de keizer, 1995, pg 480-490 (jongenskamp)

 

 

Index          West-Java-kampen