Rantau Prapat         Aek Pamienke              N-Sumatra

 

                                                                                                                                                                         5-4-2013

Japans kamp

 

Ligging

Het kamp Aek Pamienke (vaak afgekort als AP) bestond uit drie afzonderlijke kampcomplexen, aangeduid als AP I, AP II en AP III (ongeveer 6 km van elkaar), allen gelegen temidden van de rubberbossen aan de spoor­lijn van Medan naar Rantau Prapat, tussen het station Aek Pamienke en het plaatsje Bandar Doerian. Er was een aparte barak voor de zieken van de drie kampen, soms aangeduid kamp AP IV of als het Centraal Hospitaal. De kampen waren omheind met prikkeldraad.

 

Kampcommandant

sergeant Kawakami; later luitenant Sisselaar.

Kampleiding

AP I :Mw H. van Genderen-Spencer,

AP II : Mw M.J.Heijmans-Lancée

AP III: Mw A.E. (Nora) Prins-Röhrborn en Mw A. (Ria) Eikens-Vervloet.

 

Transporten:

Datum

Binnen-

gekomen

uit

vertrokken

naar

aantal

per

transport

aantal

in

kamp

Type

personen

23-08-1945

 

 

 

4700 (1)

vr,ki

01-10-45 (2)

 

Med: 1e transport (3)

400 (4)

 

vr,ki

03-10-45 (5)

 

Med: 2e transport

300 (4)

 

vr,ki

07-10-1945

 

Med: 3e transport

400 (4)

 

vr,ki

10-10-45 (5)

 

Med: 4e transport

400 (7)

 

vr,ki

15-10-1945

 

Med: 5e transport

400 (7)

 

vr,ki

17-10-1945

 

Med: 6e transport

400 (7)

 

vr,ki

18-10-45 (8)

 

Med: 7e transport

400 (7)

 

vr,ki

20-10-1945

 

Med: 8e transport

300

 

vr,ki

22-10-1945

 

Med: 9e transport

300

 

vr,ki

23-10-1945

 

Med: 10e transport

300

 

vr,ki

24-10-1945

 

Med: 11e transport

280

 

vr,ki

25-10-1945

 

Med: 12e transport

280

 

vr,ki

26-10-1945

 

Med: 13e transport

300

 

vr,ki

27-10-1945

 

Med: 14e transport

285

 

vr,ki

28-10-1945

 

Med: 15e transport

295

 

vr,ki

29-10-1945

 

Med: 16e transport

300

 

vr,ki

30-10-1945

 

Med: 17e transport

305

 

vr,ki

31-10-1945

 

Med: 18e transport (9)

313

 

vr,ki

01-11-1945

 

Med: 19e transport

123

0

vr,ki

ki=kinderen, vr=vrouwen

Med=Medan

(1) 1400 in AP I, 2000 in AP II, 1300 in AP III

(2) vanaf deze datum in principe om de andere dag (’s nachts)

(3) in Medan eerst registratie in Sociëteit de Witte of Beatrix-School, daarna naar Polonia-wijk

(4) inclusief gezinsleden uit Sirengorengo

(5) transport gestrand in Tandjoeng Kassau wegens rellen, teruggegaan naar Kisaran

(6) transport gestrand in Kisaran wegens rellen in Tebing Tinggi, teruggegaan naar Rantau Prapat

(7) inclusief gezinsleden uit Kamp 7

(8) vanaf deze datum in principe dagelijks (overdag)

(9) onderweg gestopt door nationalisten, dankzij sterke Japanse bewaking mocht trein doorrijden

 

Wonen

De mensen waren ondergebracht in barakken (sommigen spreken van koeliehuisjes) in open plaatsen in de jungle, gemaakt van stokken en planken met een atap-dakbedekking.

Gebeurtenissen

22-08-1945  Er kwam wat meer eten.

24-08-1945  De Japanse capitulatie werd bekend gemaakt.

25-08-1945  Vanaf nu kwamen iedere dag 120 mannen op bezoek vanuit het mannenkamp Sirengorengo: met vracht­auto’s werden zij vervoerd.

27-08-1945  Luitenant Sisselaar bezocht het kamp.

28-08-1945  Mannen kwamen in het vrouwenkamp om het zware werk over te nemen.

31-08-1945  Koninginnedag: er was een feest, er werden kisten gedropt met voedsel, medicijnen, kleren, Rode Kruis-pakketten, zeep, lectuur.

01-09-1945  Er kwam extra kleding; er kwam een veldradio in het kamp.

02-09-1945  Vanaf deze datum: mannen kwamen op bezoek deels wandelend, deels met de trein vanuit Sirengo­rengo en gingen weer terug (100 mannen per dag, op alfabetische volgorde).

04-09-1945  Een geallieerd commando-team (o.l.v. majoor Jacobs) kwam vanuit Medan poolshoogte nemen van de situatie.

11-09-1945  Er kwamen berichten binnen over de toestand in Nederland, o.a. over de vernielingen, de hongers­nood, de overstromingen.

28-09-1945  Koelies kwamen het terrein schoon houden.

30-09-1945  Er was eindelijk goed water, dankzij een pompinstallatie. Luitenant Sisselaar gaf vanaf deze datum dagelijks kantonnementsorders uit.

03-10-1945  Er werden volledige naamlijsten van krijgsgevangenen bekend gemaakt, ook van die in Japan.

06-10-1945  De eerste post uit Bangkok kwam binnen.

09-10-1945  Er was nog steeds geen post uit Nederland.

11-10-1945  Er was nog steeds geen krant; het nieuws werd per radio ontvangen en later voorgelezen.

 

Huidige situatie

De plaats van het kamp was terug te vinden, de barakken waren verdwenen (televisie­uitzending 2005).

 

Literatuur

Beekhuis, H. e.a. – Geïllustreerde Atlas van de Bersiapkampen in Nederlands-Indië 1945-1947, 2009, pg 30-31

Dulm, J. van e.a. – Atlas Japanse kampen, Deel I, 2000, pg 49-50

Jacobs, G.F. – Wedloop met de moesson, 1965, pg 59-66

Kuyl, Arie – Opgeborgen bij de evenaar, 1984, pg 154 e.v. (vliegen uit Bangkinang)

Loderichs, M.A. e.a. – Medan, Beeld van een stad, 1997, pg 64

Man, J.Th.A. de – Opdracht Sumatra, Het korps Insulinde 1942-1946, 1987, pg 141-142

Noord-Sumatra in Oorlogstijd, deel Brastagi-AP III, 1945, pg 230-303

Noord-Sumatra in Oorlogstijd, Deel 14, Medan na de oorlog, 2001, pg 197-205 (dagboek Mw Zadelhof)

Schouten, C. – RAPWI Geschiedkundig overzicht, NIOD, IC 081820, pg 140-147

Velde, J.J. van de – Brieven uit Sumatra, 1982, pg 125-126

 

Voor informatie over de periode van de Japanse bezetting

zie www.japanseburgerkampen.nl (inclusief plattegronden en kaart van de omgeving)

 

 

Index          Sumatra-kampen