Ambarawa                 Ambarawa 6                      M-Java

 

                                                                                                                                                                     14-3-2013

Japans kamp, Opvangkamp

 

Ligging

Het kamp was ondergebracht in een KNIL-kampement,“oude militaire gebouwen”.

 

Kampcommandant

Yamada

 

Kampleiding

Mw G.J.Jilderda-Visser

 

Transporten:

datum

binnengekomen

uit

vertrokken

naar

aantal

per

transport

aantal

in

kamp

type

personen

 

JAPANS KAMP

 

 

 

23-08-1945

 

 

 

4000

vr,ki

 

OPVANGKAMP

 

 

 

25-08-1945

Amb: Amb 7

 

 

 

jo

07-09-45 (1)

 

 

 

3800

jo,vr,ki

25-09-1945

 

Mag: Mil Hosp

1200

 

zi (2)

xx-11-45 (3)

 

 

 

2900

jo,vr,ki

20-11-1945

Mag: Mil Hosp

 

1200

 

zi (4)

10-12-1945

 

Evacuatie (5)

 

0

vr,ki,zi

jo=jongens, ki=kinderen, vr=vrouwen, zi=zieken

Amb=Ambarawa, Mag=Magelang; Mil Hosp=Militair Hospitaal

(1) peildatum RAPWI, rapport Schouten, IC 081820

(2) in Britse vrachtauto’s; waaronder 400 ernstig zieken

(3) peildatum “begin november 1945” Rode Kruis, verslag IC 054927, pg 3

(4) in Britse vrachauto’s, vermoedelijk dezelfde die op 25-09-1945 uit dit kamp waren vertrokken

(5) in Britse vrachtauto’s onder Britse bescherming naar Semarang naar diverse opvangkampen

 

VOEDING. Op 23-08-1945 werden opeens dubbele porties rijst uitgedeeld; vanaf die dag kwam extra voedsel het kamp binnen: melkpoeder, vlees-in-blik, olie, boter. Ook ontstond er vanaf die dag een intensieve ruil­handel aan het gedek (kleren tegen voedsel). Men ging zelf koken op geïmproviseerde anglo’s.

MEDISCHE ZORG. Er kwamen extra medicijnen het kamp binnen.

GEZONDHEID. De eerste periode na de capitulatie bleef het aantal zieken toenemen, ondanks betere voeding en het beschikbaar zijn van medicijnen.

STERFGEVALLEN. Ook na 23-08-1945 waren er nog vele sterfgevallen.

TOESTAND. Bij het begin van de bersiap (14-10-1945) was het rondom het kamp onrustig, maar werden de kampbewoners niet bedreigd. In de loop van november werden de republikeinen steeds agressiever; bij de terugkeer van de zieken uit Magelang (20-11-1945) werd het kamp geheel omringd door gewapende pemoe­da’s en werden de Britse en Japanse troepen, die het kamp beschermden, voortdurend aangevallen; water en elektriciteit werden afgesneden. Op 28-11-1945 werden granaten op het kamp afgevuurd (6 doden); dit was de aanleiding om het kamp zo snel mogelijk te evacueren.

 

Gebeurtenissen

23-08-1945         plotseling dubbele porties eten

24-08-1945         Indo-Europese vrouwen mochten het kamp verlaten

25-08-1945         bekendmaking capitulatie van Japan; Wilhelmus gezongen op het Lido

25-09-1945         RAPWI bracht alle zieken naar Militair Ziekenhuis in Magelang

20-11-1945         zieken terug uit Magelang, aanval van republikeinen op kamp, voltreffer in barak 3

21-11-1945         voedsel-droppings

23-11-1945         weer aanval op kamp, voltreffer in barak 9; al 4 dagen geen elektriciteit

28-11-1945         opnieuw mortiervuur op het kamp, voltreffers op barakken 9 en 10 (6 doden)

08-12-1945         begin van de totale evacuatie van het kamp naar Semarang

10-12-1945         evacuatie voltooid

14-12-1945         Britse troepen verlieten Ambarawa

 

Huidige situatie (2005)

Het kampement bestaat nog steeds.

 

Literatuur

Beekhuis, H. e.a. – Geïllustreerde Atlas van de Bersiapkampen in Ned.-Indië 1945-1947, 2009, pg 119-120

Broeshart, A.C. et al – Vrede, maar geen bevrijding, 1989, pg 47-49

Brommer, B. et al – Semarang, Beeld van een stad, 1995, pg 74

Bulem, Mayra – Wees niet bang voor je eigen herinneringen, 1981, pg 17-21

Bussemaker, H.Th. – Bersiap! Opstand in het paradijs, 2005, pg 154-156, 172-173

Dulm, J. van e.a. –Atlas van de Japanse kampen, Deel I, 2000, pg 146-147; Deel II, 2002, pg 121 e.v.

Groen, P.M.H. – Patience and bluff, Mededelingen Sectie Mil. Geschiedenis, deel 8, 1985, pg 145-150

Helfferich-Koch, Han - Een dal in Ambarawa, 1981, pg 215-250

Heijmans-van Bruggen, Mariska - De Japanse bezetting in dagboeken, Ambarawa 6, 2001, pg 24-25, 363-367

Krogt, Miep van der – Dagboek, NIOD Nieuwe aanwinsten, pg 96 e.v.

NIBEG-rapport nr 1, 5 dec. 1945, NIOD, IC 060369, pg 3

Plantenga-van Noort, Els – Gepeperde toestanden, 2005, pg 67-82

Scharrenberg-Franzen, A.C. – Ondervragingsrapport 05.02.48, NIOD, IC 033543

Schilling, Rita – Verloren jeugdjaren 1942-1946, 1995, pg 59-70

Schouten, C. – RAPWI Geschiedkundig Overzicht, NIOD, IC 081820, pg 92

Verslag CIB, Rode Kruis, NIOD IC 054927 (7 pagina’s)

Voorneman, Richard N. – Banjoebiroe 11, vrouwenkamp op Java, supplement, 1995, pg 65

 

 

Plattegrond, tekeningen, foto’s, naamlijst

zie www.japanseburgerkampen.nl

 

 

Index          Kampen in Midden-Java