Tjimahi                          Baros 5                          W-Java

 

                                                                                                20-3-2013

Japans kamp, Opvangkamp

 

Andere benaming

Prominentenkamp, Bamboekamp, 6e Depot Bataljon

 

Ligging

Dit kamp lag in het oostelijk stadsdeel, direct ten zuiden van de spoorlijn.

Het kamp was ondergebracht in de noodkazerne voor inlandse miliciens. Tijdens de Japanse bezetting was het kamp eerst een krijgsgevangenkamp; het was vanaf 18-10-1943 een burger-mannenkamp. Het kamp was omgeven door een bamboeschutting (vandaar de naam Bamboekamp).

 

Kampcommandant

kapitein Takagi (hoofbewaker Aoki).

Kampbewaking

heiho’s, Japanse soldaten; later Britse en weer later Nederlandse militairen.

Kampleiding

(nog steeds) Hr J.Bos.

 

Transporten

datum

binnengekomen

uit

vertrokken

naar

aantal

per

transport

aantal

in

kamp

type

personen

 

JAPANS KAMP

 

 

 

23-08-1945

 

 

 

2400 (1)

jo,ma (2)

 

OPVANGKAMP

 

 

 

30-08-1945

 

Vrijgelaten

60

 

jo,ma (3)

02-09-1945

 

Batavia

20

 

ma (4)

07-09-1945

 

 

 

2000 (5)

jo,ma

09-09-45 (6)

 

Band: Jul-Zkhs (7)

 

 

zj,zm (8)

27-09-1945

 

Vertrokken

 

 

ma (9)

28-09-1945

 

Vertrokken

 

1000

ma (10)

xx-10-1945

Omgeving

 

 

 

ma,vr,ki

17-10-1945

 

 

 

800 (11)

ma,vr,ki

xx-11-1945

 

 

 

750 (12)

ma,vr,ki

23-11-1945

 

Tjim: Bergart (13)

750

0

jo,ma

jo=jongens, ki=kinderen, ma=mannen, vr=vrouwen, zj=zieke jongens, zm=zieke mannen

Band=Bandoeng, Tjim=Tjimahi; Bergart=Bergartillerie, Jul-Zkhs=Juliana-Ziekenhuis

(1) schatting op basis van Atlas Japanse kampen I, pg 114-115

(2) veel prominenten en een kleine groep jongens

(3) Indo-Europeanen afkomstig uit Bandoeng

(4) super-prominenten (vroegere regeringsfunctionarissen), waaronder Mr Spit

(5) peildatum Schouten, pg 68

(6) en volgende dagen

(7) op brancards

(8) alle patiënten van de ziekenzalen

(9) alle Australiërs

(10) alle Engelsen

(11) peildatum Schouten, pg 77

(12) Quack, pg 84

(13) lokatie ten noorden van de spoorlijn: beter te beveiligen tegen aanvallen van de pemoeda’s


Gebeurtenissen 081820, undig overzichtp, 6e

20-08-1945  De zagerij en de bankwerkerij (in Bergartillerie) werden stopgezet; er was geen buitenappèl meer; men kreeg iets meer rijst (230 g).

21-08-1945  Iedereen kreeg de tweede injectie tegen pest.

22-08-1945  Officiële bekendmaking van de Japanse capitulatie; redevoering van de Japanse kampcommandant; ’s avonds rede­voering van Mr Spit.

23-08-1945  ’s Morgens kerkdienst met Ds de Klerk en Ds Rülman.

24-08-1945  De rijstrantsoenen werden verhoogd naar 500 g; Rode Kruis-pakketten werden ontvangen.

26-08-1945  De eerste vrouwen verschenen aan de poort (zij zeiden dat Bandoeng rustig was).

28-08-1945  Elektrische lampen werden uitgedeeld.

30-08-1945  Sommigen liepen het kamp uit om de stemming buiten het kamp te peilen.

31-08-1945  Berichten van overleden vrouwen kwamen binnen; het kamp was nu goed verlicht, ook buiten op het terrein, er was veel handel aan het gedek.

03-09-1945  Bezoekers liepen nu in en uit over het gehele kamp; er waren grote gaten in het gedek om handel te drijven; het kamp werd rommelig door minder goede schoonmaak; er kwam meer rijst en brood, nog geen extra eiwitten; er werden Rode Kruis-lijsten in het kamp opgehangen van mensen, die in Bandoeng waren aangekomen.

04-09-1945  Een Nederlands vliegtuig wierp pamfletten uit met belangrijke berichten; er kwam een pasar binnen het kamp, er was dus geen ruilhandel meer aan het gedek.

05-09-1945  Er kwam een radio in het kamp; het kampbestuur kreeg telefoon.

06-09-1945  Dagelijks ging een groepje uit het kamp naar Bandoeng of Tjimahi en keerde later weer terug.

07-09-1945  Vele bezoekers uit het 4e en 9e Bataljon kwamen in het kamp (even rondkijken)

11-09-1945  Majoor Greenwatch bezocht het kamp: voorbereiding van het RAPWI-werk, o.a. het verenigen van gezinnen; dropping van 10 grote kisten door een Nederlands vliegtuig (melk, tomatensoep, medi­cijnen); Simon Goldberg (de bekende violist, ook hier geïnterneerd) gaf concert in barak 3; ieder­een kreeg een uniformjas.

12-09-1945  Het aantal kampbewoners is flink gedaald: BPM-ers naar Midden-Java, vaders naar zonen in 15e Bataljon, personeel van grote maatschappijen vertrokken; dreiging van ongeregeldheden, dus waar­schuwing: blijf in het kamp.

14-09-1945  Er kwamen kleding, handdoeken, sokken, blikjes vlees, sigaretten het kamp binnen.

23-09-1945  De Java-tijd werd weer ingevoerd; er waren veel in- en uitgaande bezoekers, ook vrouwen in de Baros-kampen; overal werden vuurtjes gestookt en potjes eten gekookt.

27-09-1945  Alle geïnterneerden werden opnieuw geregistreerd.

30-09-1945  De stemming in het kamp was somber geworden: er kwamen berichten van de bezetting van gebouwen door Indonesiërs; het aantal kampbewoners was nu kleiner dan 1000.

02-10-1945  Aoki was nog steeds de kampcommandant en Bos de kampleider.

08-10-1945  Er werd veel onrust in Bandoeng gemeld, in Tjimahi nog niet.

09-10-1945  Er ontstond nu ook onrust in Tjimahi; de pasar werd verboden; de koelies waren uit het kamp verdwenen; de Rode Kruis-post werd stop gezet.

10-10-1945  Gewapende inlanders verjoegen verkopers en joegen de Nederlanders het kamp in; de Japanners grepen in: de wacht van het kamp werd verdubbeld, het station werd weer bezet.

21-10-1945  Brits-Indiërs namen de wacht van de Japanners over.

 

Literatuur

Alberts, A. – In en uit het paradijs gelicht, 1992, pg 154

Beekhuis, H. e.a. – Geïllustreerde Atlas van de Bersiapkampen in Nederlands-Indië 1945-1947, 2009, pg 65

Brugmans, I.J. – Gevangen op Java (dagboek), 2004, pg 135 e.v.

Cocq d’Armandville, I.J.H.P. le  in H.A.M.Liesker – Je denk, ken niet maar ken!!, 1997, pg 242-244

Dulm, J. van e.a.  –Atlas Japanse kampen, Deel I, 2000, pg 114-115 (tevens plattegrond)

Groot, Willem de  in H.A.M.Liesker  – Je denk, ken niet maar ken!!, 1997, pg 256

Hildesheim, Is  in H.A.M.Liesker – Je denk, ken niet maar ken!!, 1997, pg 293-294

Kessel, Albert  in H.A.M.Liesker – Je denk, ken niet maar ken!!, 1997, pg 306-308

Liesker, Hans  in H.A.M.Liesker – Jongens in de mannenkampen te Tjimahi, 1994, pg 350

Liesker, Klaas in H.A.M.Liesker – Jongens in de mannenkampen te Tjimahi, 1994, pg 139-146

Quack, R.B. – RAPWI-rapport Bandoeng, NIOD, IC 054943 e.v., pg 84-85

Schouten, C. – RAPWI, Geschiedkundig overzicht, NIOD, IC 081820, pg 68-91

Vergroesen, A.J.  in H.A.M.Liesker – Je denk, ken niet maar ken!!, 1997, pg 327-331

 

Plattegrond, tekeningen, foto’s

zie www.japanseburgerkampen.nl

 

Index          West-Java-kampen                 Tjimahi-kaart