Soerabaja                   Darmo-wijk                       O-Java

 

                                                                                                                                                                     28-2-2013

Opvangkamp, Republikeinskamp

 

Andere benaming

De Wijk, Darmo, Rode Kruis-wijk

 

Ligging

De Darmo-wijk bestond uit ongeveer 600 huizen in een woonwijk in het uiterste zuiden van de stad, nabij het Europese kerkhof Kembang Koening.

Tijdens de Japanse bezetting was het een interneringskamp voor vrouwen en kinderen; de grenzen van dit kamp zijn vrij nauwkeurig bekend. Het is (nog) niet bekend, of de begrenzing van het kamp tijdens de bersiap-periode samenviel met die uit de Japanse bezetting.

Op 26-10-1945 kreeg het kamp de status van Rode Kruis-kamp; het was achtereenvolgens een opvangkamp en een Republikeins kamp.

.

 

Transporten

datum

binnengekomen

uit

vertrokken

naar

aantal

per

transport

aantal

in

kamp

type

personen

 

OPVANGKAMP

 

 

 

xx-09-1945

Omgeving

 

9000

9000

vr,ki

29-09-1945

Semarang (1)

 

A (2)

 

vr,ki (3)

30-09-1945

Semarang (1)

 

A (2)

 

vr,ki (3)

01-10-1945

Semarang (1)

 

A (2)

 

vr,ki (3)

02-10-1945

Semarang (1)

 

A (2)

10.500

vr,ki (3)

xx-10-1945

Soer: HBS ?

 

100

10.600

vr,ki

28-10-1945

Soer: Goebeng (4)

 

300

11.000

vr,ki

02-11-45 (3)

 

Haven (5)

1500 (7)

 

vr,ki (8)

03-11-1945

 

Haven (6)

1100 (7)

 

vr,ki (8)

05-11-1945

 

Haven

? (7)

 

vr,ki (8)

06-11-45 (9)

 

Haven

? (7)

4.000

vr,ki (8)

 

REPUBLIKEINS KAMP

 

 

 

06-11-1945

achtergebleven

 

 

4.000

vr,ki

08-11-1945

Soer: Simpang

 

2000

6.000

vr,ki,om

09-11-1945

 

Soer: Willemsoord

B (11)

 

jo,ma

20-11-45 (10)

 

Modjo: Brangkal

B (11)

 

vr,ki

20-11-45 (10)

 

Modjo: Dinojo

B (11)

 

ma,vr,ki

20-11-45 (10)

 

Modjo: Patjet

B (11)

 

ma

20-11-45 (10)

 

Modjo: Soemobito

B (11)

 

ma,vr,ki

20-11-45 (10)

 

Djom: RK-kerk

B (11)

 

jo,ma

20-11-45 (10)

 

Djom: Tjeweng

B (11)

1200

ma,vr,ki

28-11-1945

 

Bevrijd (12)

1200

0

vr,ki

jo=jongens, ki=kinderen, ma=mannen, vr=vrouwen

Djom=Djombang, Modjo=Modjokerto, Soer=Soerabaja

(1) per trein

(2) in 4 transporten, totaal ongeveer 1500 vrouwen en kinderen

(3) uit de ex-Japanse kampen in Semarang, Ambarawa, Banjoebiroe (oorspronkelijk bewoners van Soerabaja)

(4) overval in de Palmenlaan op derde (Engelse) transport: 83 vrouwen en kinderen omgekomen

(5) met vrachtauto’s (met Indonesiche bewaking),met Queen Emma en Bulolo naar Singapore

(6) als (5), maar nu met Glenroy

(7) totaal ongeveer 7000 vrouwen en kinderen (Meelhuijsen), volgends Schouten 6000

(8) allen, die graag weg wilden, werden geëvacueerd; anderen bleven achter

(9) sommige bronnen vermelden als laatste dag 9-11-1945; Britse troepen verlaten het kamp

(10) tot en met 27-11-1945

(11) totaal ongeveer 5000 mannen, vrouwen en kinderen

(12) tijdens de slag om Soerabaja door Brits-Indische troepen bevrijd en geëvacueerd naar de haven

 

Omstandigheden (opvangkamp)

voeding                 eten uit gaarkeuken Ngagel en keuken van Hotel Brantas

 

Literatuur

Beekhuis, H. e.a. – Geïllustreerde Atlas van de Bersiapkampen in Nederlands-Indië 1945-1947, 2009, pg 192

Boekholt, Ralph - J.L. de Boer van de Werfstraat, Moesson 32, nr 1 (15.07.87), pg 4-6

Bouwman, Rob – Twee moeders, 2000, pg 137-148

Broeshart, A.C.- Een dagboek over de bersiap-tijd in Soerabaja, 1987

Broeshart, A.C. e.a. - Soerabaja, Beeld van een stad, 1994, pg 50-54

Bussemaker, H.Th. – Bersiap! Opstand in het paradijs, 2005, pg 254

Goldman, Joop - De Bersiap en de kunst van het overleven, Kawatberichten, Bersiap-special, juli 1998, pg 20

Hooper, Mw G.H. – Verslag, 06.02.67, NIOD, IC 067802 (A-kamp)

Meelhijsen, W. - Revolutie in Soerabaja, 17 augustus - 1 december 1945, 2000, pg 204-212, 256

Neijndorf, Frank - Achterom gekeken, 1995, pg 103 e.v.

Paardekooper, Sonja – Achter het gedek, 1995, pg 102-110 (op Ekma naar Singapore)

Pulle-Besse, Mw O. – Verslag, NIOD, IC 055880 (A- en B-kamp)

Scholte, Lin - Takdiran, 1977, pg 24-48

Schouten, C. - RAPWI, Geschiedkundig overzicht, NIOD, 1946, pg 120

Stoel, Eveline – Asta’s ogen, De levenskracht van een Indische familie, 2010, pg 73-154 (buiten de kampen)

Verslag, NIOD, IC 032780 (B-kamp)

Volz, Augusta - Au son du gamelan, 1999, pg 184

 

Foto/Tekeningen

Broeshart, A.C. e.a. - Soerabaja, Beeld van een stad, 1994, pg 153 (luchtfoto)

 

Plattegrond

Beekhuis, H. e.a. – Geïllustreerde Atlas van de Bersiapkampen in Nederlands-Indië 1945-1947, 2009, pg 192

 

Huidige situatie

De woonwijk bestaat nog steeds; de vooroorlogse huizen zijn merendeels gemoderniseerd en vergroot.

 

Plattegrond Darmo-wijk

 

 

Index          Kampen in Oost-Java             Kaart Soerabaja-Zuid