Semarang                   Halmaheira                      M-Java

 

                                                                                                                                                                     15-3-2013

Japans kamp, Opvangkamp

 

Ligging

Dit kamp bestond uit ongeveer 100 huisjes aan weerszijden van de Halmaheira-weg. Het kamp was omgeven door een omheining. Tijdens de Japanse bezetting was dit kamp een vrouwenkamp (sinds 01-02-1944); tijdens de bersiap werd dit kamp een opvangkamp.

 

Kampcommandant

Bij de Japanse capitulatie berustte het commando bij Nishizuru.

 

Kampleiding

Bij de Japanse capitulatie berustte de leiding bij Mw H.A.Duijts-Brouwer.

 

Transporten

datum

binnengekomen

uit

vertrokken

naar

aantal

per

transport

aantal

in

kamp

type

personen

 

JAPANS KAMP

 

 

 

23-08-1945

 

 

 

3300

vr,ki

 

OPVANGKAMP

 

 

 

xx-08-45 (1)

Div kampen (2)

 

 

 

jo,ma

07-09-45 (3)

 

 

 

3150

vr,ki

28-09-45 (4)

 

Soerabaja (5)

 

 

ma,vr,ki

07-10-1945

 

Sem: Tjandi-wijk

 

 

ma,vr,ki

xx-11-45 (6)

 

 

 

1173

 

xx-11-45 (7)

 

 

 

1000

ma,vr,ki

xx-11-45 (8)

Amb/Banj

 

 

 

ma,vr,ki

10-12-1945

 

 

 

1750

ma,vr,ki

xx-12-1945

 

Evacuatie (9)

 

 

ma,vr,ki

xx-12-1945

 

Verhuizing (10)

 

 

ma,vr,ki

01-01-1946

 

 

 

70

ma,vr,ki

xx-01-1946

 

Ontruiming

 

0

ma,vr,ki

jo=jongens, ki=kinderen, ma=mannen, vr=vrouwen

Sem=Semarang

Div kampen=Diverse kampen; Amb/Banj=Japanse kampen in Ambarawa en Banjoebiroe

(1) gedurende de laatste week van augustus en de maand september 1945

(2) gezinshereniging met jongens uit Bangkong en mannen uit Tjimahi

(3) peildatum RAPWI, rapport Schouten, IC 081820

(4) t/m 02-10-1945 totaal 4 transporten

(5) oorspronkelijk afkomstig uit Soerabaja

(6) peildatum “begin november 1945” Rode Kruis, verslag IC 054927, pg 3

(7) medio november 1945

(8) gedurende de maanden november en december 1945

(9) per boot en vliegtuig, o.a. naar Batavia

(10) naar huizen in de Tjandi-wijk

 

Voeding

Direct na 23-08-1945 werd er uitgebreid eten tegen kleding geruild aan het gedek. De centrale keuken werd gesloten, iedereen kookte zelf met hout van deuren en kozijnen.

Wonen

De hygiënische toestand was slecht: het was een smerig kamp, er was veel ongedierte. Mannen uit het mannen­kamp Bangkong kwamen helpen schoonmaken.

Sanitair

De sanitaire voorzieningen waren uitermate slecht.

Medische zorg

Rode Kruis-voorraden kwamen uit de goedangs te voorschijn.

Gezondheid

In de eerste periode na de capitulatie heerste er nog veel hongeroedeem, dysenterie en malaria; er waren nog vrij veel sterfgevallen.

Uitstapjes

Vrouwen gingen in de stad boodschappen doen (bijv. schoenen kopen) en chinees eten in een restaurant; na medio oktober was dit niet meer mogelijk.

Toestand

Aanvankelijk was de toestand rustig, maar half oktober begonnen de extremisten het kamp te bedreigen en te beschieten. De Japanse soldaten kregen opdracht het kamp te bewaken en te beschermen tegen aanvallen van de extremisten. Kort na de aankomst van de eerste Britse troepen op 20-10-1945 werd de bewaking van het kamp overgenomen door Britse troepen.

Huidige situatie.

Ter plaatse van het kamp is nu een villawijk; enkele vooroorlogse huizen zijn nog aanwezig.

 

Literatuur

Beekhuis, H. e.a. – Geïllustreerde Atlas van de Bersiapkampen in Ned.-Indië 1945-1947, 2009, pg 113-114

Boonstoppel, Fred – Bevrijding Halmaheira, Kawatberichten, 1995, 13/4, pg 1 en 3

Brommer, B. e.a. – Semarang, Beeld van een stad, 1995, pg 67 (bezoek Lady Mountbatten op 24-09-1945)

Bussemaker, H.Th. – Bersiap! Opstand in het paradijs, 2005, pg 40, 84, 154-155

Dulm, J. van e.a. –Atlas van de Japanse kampen, Deel I, 2000, pg 136-137; Deel II, 2002, pg 121 e.v.

Groen, P.M.H. – Patience and bluff, Mededelingen Sectie Militaire Geschiedenis 8, 1985, pg 124

History of the Tjandi-camp, NIOD, IC 055795, pg 53

Keizer-Heuzeveldt, H.E. – En de lach keerde terug, 1982, pg 55-93

Scholtens – RAPWI-rapport Midden-Java, NIOD, IC 055795=SMG, Doos 0214, 1A, Evacuation, pg 1-6, tabel 2

Schouten, C. – RAPWI-rapport, Geschiedkundig overzicht, NIOD, IC 081820, pg 110, 116

Thomson, Eliza – Setengah Mati, kind in een jappenkamp, 1975, pg 98-106 (aug. 1945-eind sept. 1945)

Verslag CIB, Rode Kruis, NIOD IC 054927 (7 pagina’s)

 

 

Plattegrond, tekeningen, foto’s

zie www.japanseburgerkampen.nl

 

 

Index          Kampen in Midden-Java                  Zeetransporten