Koetatjane              Lawasigalagala              N-Sumatra

 

                                                                                                                                                                         30-3-2013

Japans kamp

 

Ligging

De plaats Koetatjane lag te midden van de bergen, in het dal van de Alas-rivier. Het kamp Lawe Sigalagala lag ongeveer 15 km ten zuid-oosten van Koetatjane aan de hoofdweg door het dal (naar Kabandjahe).

 

Transporten

datum

binnengekomen

uit

vertrokken

naar

aantal

per

transport

aantal

in

kamp

type

personen

 

JAPANS KAMP

 

 

 

15-08-1945

 

 

 

 

kr,vr,ki (1)

 

 

 

 

 

15-07-46 (2)

 

 

 

998

kr,vr,ki

21-11-1946

 

Medan: DSM

323

 

vr,ki (3)

22-04-1948

 

??

A (4)

 

vr,ki (3)

09-08-1948

 

??

B (4)

 

vr,ki (3)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ki=kinderen, vr=vrouwen, kr=ex-krijgsgevangenen

DSM=DSM-gebouw

(1) van Ambonese, Menadonese, Timorese en Javaan­se afkomst

(2) peildatum visitatie IRK: 363 Ambonezen, 131 Menadonezen, 89 Timorezen, 415 Javanen

(3) van Ambonese afkomst

(4) A+B totaal 491 vrouwen en kinderen

 

Japanse bezetting

Ten tijde van de Japanse capitulatie verbleven hier Ambonese, Menadonese, Timorese en Javaan­se militairen met hun vrouwen en kinderen (een deel van de militairen was door de Japanners gedwongen mee te vechten in het Japanse leger, o.a. in Birma). Na de Japanse capitulatie werden zij aan hun lot overgelaten; zij moesten in hun eigen onderhoud voorzien.

Evacuatie

In mei 1946 kwam (via het transport hulpgoederen) in Medan het bericht, dat de meeste bewoners van het kamp niet weg wilden: zij waren vrij te gaan waarheen zij wilden, zij verkochten producten op de pasar en konden met dat geld in hun onderhoud voorzien; het klimaat was goed, de grond was vruchtbaar; alleen een kleine groep Ambonezen (73 weduwen met 145 kinderen) wilde wel graag vertrekken, naar diverse delen van de archipel. In juni 1946 bleek echter uit informatie van Indonesische autoriteiten dat niemand uit het kamp wilde vertrekken. Vervolgens werd in juli 1946 door het IRK een visitatie van het kamp georganiseerd om poolshoogte te nemen. Evacuatie werd door de Indonesiërs toegestaan onder de voorwaarde, dat de mensen werden overgebracht naar een kamp in Medan, dat stond onder controle van Indonesiërs of van het IRK.

Wonen

Het kamp was ondergebracht in barakken, die tijdens de Japanse bezetting gebruikt werden voor de internering van burgers en krijgsgevangenen. De dakbedekking was eerst zodanig, dat er veel lekkages waren, later werd het dak gerepareerd. De vloer bestond uit cement, de wanden uit hout. Er waren geen matrassen, geen klamboes.

Water

Er was voldoende goed water via een waterleiding uit een bergstroompje; voor de kinderen was er een klein zwembad (6x12 meter).

Voeding

 Er was voldoende eten.

Kleding

Er was dringend behoefte aan betere kleren.

Rode Kruis-hulp

Eind mei 1946 kwam een transport hulpgoederen uit Medan in dit kamp aan met o.a. kleding, voedsel­pakketten, medicijnen en geld.

Corvee

Iedereen moest meewerken in de katoenproductie; 30 vrouwen verwerkten de ruwe katoen tot katoe­nen stoffen.

Medische zorg

Er waren onvoldoende medicijnen. Voor zieken waren er 20 bedden; eens per 8 à 10 dagen kwam er een Indonesische dokter. Er heerste nog al wat malaria en framboesia.

Kinderverzorging

In een weeshuis in Kotatjane werd een groep van 64 kinderen opgevangen door een zestal weduwen, terwijl de moeders werkten in de rijstvelden. De kinderen zagen er gezond uit.

Kerkdiensten

Het kerkje werd opgeknapt; er werden kerkdiensten gehouden.

 

Literatuur

Beekhuis, H. e.a. – Geïllustreerde Atlas van de Bersiapkampen in Nederlands-Indië 1945-1947, 2009, pg 26

Bussemaker, H.Th. – Bersiap! Opstand in het paradijs, 2005, pg 314

IRK-rapport visitatie 15-07-1946, NRK-archief Ned. Indië, doos 2, map 4

NRK, afdeling Oorlogsnazorg (evacuatietransporten)

Wal, S.L. van der – Officiële bescheiden Nederlands-Indonesische betrekkingen 1945-1950, deel 5, pg 153

 

 

Index          Sumatra-kampen