Koetatjane Lawasigalagala N-Sumatra

30-3-2013

Japans kamp

Ligging

De plaats Koetatjane lag te midden van de bergen, in het dal van de Alas-rivier. Het kamp Lawe Sigalagala lag ongeveer 15 km ten zuid-oosten van Koetatjane aan de hoofdweg door het dal (naar Kabandjahe).

Transporten

datum	binnengekomen uit	vertrokken naar	aantal per transport	aantal in kamp	type personen
	JAPANS KAMP
15-08-1945					kr,vr,ki (1)
15-07-46 (2)				998	kr,vr,ki
21-11-1946		Medan: DSM	323		vr,ki (3)
22-04-1948		??	A (4)		vr,ki (3)
09-08-1948		??	B (4)		vr,ki (3)

ki=kinderen, vr=vrouwen, kr=ex-krijgsgevangenen

DSM=DSM-gebouw

(1) van Ambonese, Menadonese, Timorese en Javaanse afkomst

(2) peildatum visitatie IRK: 363 Ambonezen, 131 Menadonezen, 89 Timorezen, 415 Javanen

(3) van Ambonese afkomst

(4) A+B totaal 491 vrouwen en kinderen

Japanse bezetting

Ten tijde van de Japanse capitulatie verbleven hier Ambonese, Menadonese, Timorese en Javaanse militairen met hun vrouwen en kinderen (een deel van de militairen was door de Japanners gedwongen mee te vechten in het Japanse leger, o.a. in Birma). Na de Japanse capitulatie werden zij aan hun lot overgelaten; zij moesten in hun eigen onderhoud voorzien.

Evacuatie

In mei 1946 kwam (via het transport hulpgoederen) in Medan het bericht, dat de meeste bewoners van het kamp niet weg wilden: zij waren vrij te gaan waarheen zij wilden, zij verkochten producten op de pasar en konden met dat geld in hun onderhoud voorzien; het klimaat was goed, de grond was vruchtbaar; alleen een kleine groep Ambonezen (73 weduwen met 145 kinderen) wilde wel graag vertrekken, naar diverse delen van de archipel. In juni 1946 bleek echter uit informatie van Indonesische autoriteiten dat niemand uit het kamp wilde vertrekken. Vervolgens werd in juli 1946 door het IRK een visitatie van het kamp georganiseerd om poolshoogte te nemen. Evacuatie werd door de Indonesiërs toegestaan onder de voorwaarde, dat de mensen werden overgebracht naar een kamp in Medan, dat stond onder controle van Indonesiërs of van het IRK.

Wonen

Het kamp was ondergebracht in barakken, die tijdens de Japanse bezetting gebruikt werden voor de internering van burgers en krijgsgevangenen. De dakbedekking was eerst zodanig, dat er veel lekkages waren, later werd het dak gerepareerd. De vloer bestond uit cement, de wanden uit hout. Er waren geen matrassen, geen klamboes.

Water

Er was voldoende goed water via een waterleiding uit een bergstroompje; voor de kinderen was er een klein zwembad (6x12 meter).

Voeding

Er was voldoende eten.

Kleding

Er was dringend behoefte aan betere kleren.

Rode Kruis-hulp

Eind mei 1946 kwam een transport hulpgoederen uit Medan in dit kamp aan met o.a. kleding, voedselpakketten, medicijnen en geld.

Corvee

Iedereen moest meewerken in de katoenproductie; 30 vrouwen verwerkten de ruwe katoen tot katoenen stoffen.

Medische zorg

Er waren onvoldoende medicijnen. Voor zieken waren er 20 bedden; eens per 8 à 10 dagen kwam er een Indonesische dokter. Er heerste nog al wat malaria en framboesia.

Kinderverzorging

In een weeshuis in Kotatjane werd een groep van 64 kinderen opgevangen door een zestal weduwen, terwijl de moeders werkten in de rijstvelden. De kinderen zagen er gezond uit.

Kerkdiensten

Het kerkje werd opgeknapt; er werden kerkdiensten gehouden.

Literatuur

Beekhuis, H. e.a. – Geïllustreerde Atlas van de Bersiapkampen in Nederlands-Indië 1945-1947, 2009, pg 26

Bussemaker, H.Th. – Bersiap! Opstand in het paradijs, 2005, pg 314

IRK-rapport visitatie 15-07-1946, NRK-archief Ned. Indië, doos 2, map 4

NRK, afdeling Oorlogsnazorg (evacuatietransporten)

Wal, S.L. van der – Officiële bescheiden Nederlands-Indonesische betrekkingen 1945-1950, deel 5, pg 153

Index Sumatra-kampen