Modjokerto Soemobito O-Java
1-12-2011
Andere benaming
Somobito
Ligging
|
De plaats Soemobito lag ongeveer 10 km ten
zuid-westen van Modjokerto aan de spoorlijn naar Djombang. De suikerfabriek
Soemobito, iets ten noorden van de plaats Soemobito, wordt vermeld zowel op
de Kaart van ondernemingen (nummer 9), als op de kaart in de Autowegen-Atlas
(nummer 11), als ook op de Topografische kaart (blad 53.41 D). Het kamp was ondergebracht in 14 employé-woningen
(ieder met 4 ŕ 5 kamers) voor de vrouwen en kinderen. De mannen zaten in een
aparte woning, het zogenaamde mannenhuis (eerst vlakbij de poort rechts,
later achter op het terrein rechts). Van 30-11-1945 toto 23-1-1946 werden de
mannen tijdelijk ondergebracht in een goedang aan de andere zijde van de
fabriek. |
Kampcommandant
Atmo Soediro
Kampleiding
Mw Koopman; per 10.04.46 Hr E.M.Mager
Transporten
|
datum |
binnengekomen uit |
vertrokken naar |
aantal per transport |
aantal in kamp |
type personen |
|
|
Omgeving (2) |
|
|
|
ma,vr,ki |
|
xx-12-1945 |
Soerabaja (3) |
|
|
|
ma,vr,ki (4) |
|
xx-xx-1946 |
Modjo: Brangkal |
|
|
|
vr,ki |
|
xx-xx-1946 |
Djom: Tjeweng |
|
|
|
vr,ki |
|
|
|
|
|
2391 (6) |
ma,vr,ki |
|
xx-06-1946 |
|
Djom: Tjeweng |
|
|
jo,ma |
|
|
|
Evacuatie (7) |
|
|
ma,vr,ki |
|
xx-06-1946 |
|
Evacuatie (8) |
|
|
ma,vr,ki |
|
|
|
|
|
347 |
ma,vr,ki |
|
xx-10-46 (9) |
|
Evacuatie (10) |
|
0 |
ma,vr,ki |
jo=jongens
(ouder dan 13 jaar), ki=kinderen, ma=mannen, vr=vrouwen
Djom=Djombang,
Modjo=Modjokerto
(1)
en volgende dagen en weken (en maanden?)
(2)
Modjokerto, Djombang, Soerabaja
(3)
lopend naar station Waroe, vervolgens per trein in (vieze, overvolle)
goederenwagons (diverse transporten
met
mensen naar drie verschillende kampen)
(4)
o.a. afkomstig uit Darmo-wijk, o.a. Tjisedanestraat
(5)
datum van het visitatiebezoek van het IRK
(6)
214 mannen, 1374 vrouwen, 803 kinderen (ca 200 Europeanen, rest
Indo-Europeanen)
(6)
en daarop volgende dagen in juni en juli 1946
(7)
via diverse kampen, zoals Bengka, Dawoe, Djosčnan, Girimojo (alle in residentie
Madioen); aankomst in
Batavia
o.a. op 6, 10, 11, 17, 24 juni en op 1, 6, 8, 9, 10, 18 juli 1946
(8)
per trein naar Solo, dan per vliegtuig naar Batavia of Semarang
(9)
vele transporten in de periode oktober 1946 tot maart 1947 (exacte gegevens
ontbreken)
(10)
per trein naar Batavia (Kramat- of Minangkabau-kamp)
Omstandigheden
voeding 2
kopjes rijst pppd, ’s avonds stukje tahoe; eerst centrale keuken, later zelf
koken in achtertuin
wonen overvol;
geen meubilair, slapen op matjes op de grond, geen elektrische lampen,
olielampen
water soms
wel, soms niet aanwezig
sanitair slecht: doorstroming sloot vaak
zeer slecht
kleding slecht
(alles geruild tegen eten)
recreatie geen
spelen, radio, grammofoon of boeken; 2 jongens met gitaar en mondharmonica
medische zorg ziekenkamer
aanwezig, ernstig zieken naar ziekenhuis in Modjokerto
geestelijke zorg in
loods naast huis 15 op zondag erediensten (’s morgens katholiek, ’s middags
protestant)
registratie geen
administratie aanwezig, evacuatie daardoor chaotisch
familiecontact onderling
contact tussen mannen en vrouwen dagelijks tot 18.00 uur toegestaan
sterfgevallen 01.06.46: 61 personen (in het kamp begraven);
14.10.46: 80 personen
Omstandigheden in goedang
wonen gloeiend
heet onder zinken dak; zeer slecht water, zeer slechte latrines
Huidige situatie
De suikerfabriek is zwaar beschadigd, er zijn
alleen nog ruďnes over.
Literatuur
Beekhuis, H. e.a. – Geďllustreerde Atlas van de
Bersiapkampen 1945-1947, 2009, pg 188-189
Boogaard-Staneke, Joke – Kampverslag, Reünieboek
Somobito, 2003
Boogaard-Staneke, Joke - 8 Herstel juli-december
1946, Moesson 26, nr 5 (1 okt. 1981), pg 20 (na het kamp)
Bouwman, Rob - Twee moeders, 2000, pg 141-160
(reis via Sidoardjo en Seloredjo naar Soemobito)
Bouwman, Rob – Bevrijd en niet bevrijd, Reünieboek
Somobito, 2003
Broeshart, A.C. - Soerabaja, Beeld van een stad,
1994, pg 53
Cortenbach, A.Paul - Mickey achter prikkeldraad,
1955, pg 139-141
Cuny, A. – Persoonlijke mededeling
Everaars-Asjes, Mildred – Somobito, van
suikerfabriek tot interneringskamp, Moesson 46/5, nov. 2001, pg 30
Everaars-Asjes, Mildred – De historie van
Somobito, Reünieboek Somobito, 2003
Everaars-Asjes, Midred – Persoonlijke mededeling
Goldman, Joop - De Bersiap en de kunst van het
overleven, Kawatberichten, Bersiap-special, juli 1998, pg 20
Hazekamp, Tineke in Jan Grootenhaar - Donkere
regendruppels, 2002, pg 164 e.v.
Husman, W. - ODO-verklaring, 10.05.48, NIOD, IC 071013
IRK-rapport, NIOD, IC 055262,
pg 5
IRK-rapport, 01.06.46,
NRK Landelijk Bureau, Blok Nederlands Indië, Doos 2, Map 4, nr 56
IRK-rapport, 14.09.46,
NRK Landelijk Bureau, Blok Nederlands Indië, Doos 2, Map 4, nr 80
Kopijn, Rob – Mijn
kampverslag, Reünieboek Somobito, 2003
Leeuwen, A. van – Rapport, 07.11.46, NA, AS 4956,
pg 32-37
Lijst van interneringskampen, NA, PGH 1419, pg 34
(04.06.46: 2248 ma,vr,ki)
Mager, E.M. - NEFIS-rapport
15.07.46, BuZa-archief 2212 ?
Meyer, H.R. - Persoonlijke mededeling
Meyer, H.R. – Verslag, Reünieboek Somobito, 2003
NEFIS-rapport, 13.03.46, NA, PGH 1419, pg 3a (300
vr,ki?)
NEFIS-weekrapport, 18.07.46, CAD, AA 11 (op
04.06.46 waren er 2248 ma,vr,ki)
Neijndorff, Frank - Achterom gekeken, 1995, pg 115-122
ODO-verklaring, NIOD, IC 071100 (naamlijst van 4
overledenen)
Oudkerk Pool, R.W. – Reünieboek Somobito, 2003
Rapport betreffende de kampen in de Residentie
Soerabaja, 05.06.46, NIOD, IC 054888
Rapport, 14.10.46, NA, PGH 1419, pg 57
(mishandelingen, massagraf, confrontatie met omwonenden)
Soesman, Mw - Verslag van een interview, 26.06.46,
NIOD, IC 025504
Foto’s/Tekeningen
Everaars-Asjes, Mildred – Persoonlijke mededeling
Oudkerk Pool, R.W. – Reünieboek, 2003
Naamlijsten
ODO-verklaring, 18.02.47, NIOD, IC 071100 (namen
van 4 overleden personen)
Oudkerk Pool, R. – Reünieboek, 2003 (reünisten)
Plattegronden
Beekhuis, H. e.a. – Geďllustreerde Atlas van de
Bersiapkampen 1945-1947, 2009, pg 189
Everaars-Asjes, Mildred – Persoonlijke mededeling
Oudkerk Pool, R.W. – Reünieboek, 2003
Contactadres
Ronald W. Oudkerk Pool (o.a. voor Reünieboek
2003):
Adres: Felixwei 58, 9051 KD Stiens, telefoon:
058.257.2518, email: r.oudkerkpool@chello.nl
Huidige situatie
|
De suikerfabriek is afgebroken, er zijn alleen
nog ruďnes over; er zijn nog wel employé-woningen overgebleven. Op het
terrein zijn gebouwd een UGD en een Politiekazerne. |