Bandoeng Tjihapit W-Java
10-3-2013
Opvangkamp
Ligging
|
Dit kamp bestond uit huizen in een woonwijk in
het noord-oostelijk stadsdeel. Tijdens de Japanse bezetting was het lange
tijd een vrouwenkamp. Het werd toen begrensd door de Houtmanstraat, Groote
Postweg, Magazijnstraat, Nassaulaan, Riouwstraat, Tjihapitweg en
Tjiliwoengstraat. |
Transporten
|
Datum |
binnengekomen uit |
vertrokken naar |
aantal per transport |
aantal in kamp |
type personen |
|
|
|
|
|
31 |
vr,ki |
|
|
Band: LOG |
|
2700 |
2730 |
kr |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2800 (1) |
ma,vr,ki |
|
|
|
|
|
2900 (2) |
ma,vr,ki |
|
xx-11-1945 |
Omgeving |
|
|
|
ma,vr,ki (3) |
|
xx-11-1945 |
Midden-Java
(4) |
|
|
|
vr,ki (5) |
|
xx-11-1945 |
|
|
|
7500 (6) |
ma,vr,ki |
|
xx-01-1946 |
Band:
Ursulinen |
|
|
|
ma,vr,ki |
|
|
|
|
|
10.000 (7) |
ma,vr,ki |
ki=kinderen,
kr=krijgsgevangenen, ma=mannen, vr=vrouwen
Band=Bandoeng;
Ursuklinen=Ursulinenklooster
(1)
Schouten, pg 68
(2)
Schouten, pg 77
(3)
ook Ambonezen, Menadonezen en Timorezen (KNIL-ers)
(4) uit
de Japanse kampen in Semarang, Ambarawa, Banjoebiroe
(5)
allen zieken
(6) Quack,
pg 84
(7)
Quack, pg 136; 4200 militairen (KNIL) en 5800 burgers (veelal in gezinsvorm)
|
Wonen Men verbleef in Europese huizen, vaak overvol en
zeer primitief; er was nagenoeg geen meubilair, geen verlichting (na het
vertrek van de geïnterneerde vrouwen en kinderen in mei 1945 bleef al het
huisraad achter; deze werd door het laatste groepje vrouwen ondergebracht in
een klein aantal huizen, per huis één soort huisraad, bijvoorbeeld koelkasten
bij koelkasten, naaimachines bij naaimachines). Deze goederen werden later
door RAPWI aan de nieuwe bewoners ter beschikking gesteld. Water Soms was er geen water, omdat de toevoer door de
pemoeda’s was afgesneden. Voeding Er was een gaarkeuken, men kreeg voldoende eten;
er waren Rode Kruis-pakketten; er was een pasar. Door de voedselboycot
(oktober-november 1945) werd de voedseltoestand steeds slechter: in oktober
was de toestand onvoldoende, in de tweede helft van november was de toestand
slecht; eind december kwamen Rode Kruispakketten uit Batavia binnen. Later
was er gelegenheid om in gezinsverband eten te koken. Hulpgoederen De kampbewoners hadden recht op gratis
hulpgoederen van het RAPWI-Rode Kruis (in tegenstelling tot degenen, die
buiten de kampen verbleven). De hulpgoederen bestonden o.a. uit kleding en
schoeisel. Geld Men had nagenoeg geen contant geld: uitbetalingen
door RAPWI waren door een misverstand met Batavia niet uitgevoerd. In
november ontving een gezinshoofd f 200 en gezinsleden f 100; de mensen buiten
het kamp ontvingen meer (zij kregen geen gratis hulpgoederen). Onderwijs Er waren twee lagere scholen, elk met 5 klassen;
kinderen boven 14 jaar kregen weinig of geen onderwijs, omdat zij werden
ingezet voor corveediensten. Nieuws De enige nieuwsvoorziening bestond uit “De Propellor”,
een stencil dat door de RAPWI-Rode Kruis werd verspreid; dagbladen waren niet
beschikbaar (november 1945). Bewegingsvrijheid Eerst mochten alleen de werkers (degenen, die een
baan hadden) het kamp verlaten; de overigen kregen geen toestemming om eens
buiten het kamp rond te lopen (in verband met de politieke onrust). Vanaf
08-11-1945 mocht 10% van de mensen bij toerbeurt buiten het kamp passagieren. Beschietingen Er was voortdurend geweervuur vanuit
Zuid-Bandoeng en mortiervuur vanuit Lembang. Op 24-09-1945 werd de afdeling
Militaire Politie opgericht, bestaande uit ex-krijgsgevangenen. |
Huidige situatie (2007).
Hier is nog steeds een woonwijk; er zijn nog veel
oude huizen.
Literatuur
Beekhuis,
H. e.a. – Geïllustreerde Atlas van de Bersiapkampen in Nederlands-Indië
1945-1947, 2009, pg 77-78
Brugmans, I.J. – Gevangen op Java, dagboek uit een Jappenkamp, 2004, pg 150
Delden, Mary C. van – Bersiap in Bandoeng, 1989, pg 97, 100, 120, 127, 130,
165
Doorn, Iens van – Geluk is als een vogel, 1981, pg 166-270 (periode januari
1946 – juni 1946)
Dulm, J. van e.a. – Atlas Japanse Kampen, Deel I, 2000, pg
116 (plattegrond), 118, 119, Deel II, 2002, pg 100
Jalhay, S.M. – Allen zwijgen, 1983, pg 5, 38, 54
Quack, R.B. RAPWI-rapport Bandoeng, NIOD, IC 054943 e.v.,
pg 41, 53, 84, 136
Ruijter de Wildt, A.F.R. de – Dagboek, NIOD-dagboek 49
Schouten, C. – RAPWI Geschiedkundig overzicht, NIOD, IC
081820, pg 82, 86
Toestand der Nederlanders …., NRK-archief Ned.Indië, doos
2, map 1
Voskuil, R.P.G.A. – Bandoeng, Beeld van een stad, 1996, pg 83-91